به نقل از «همشهری آنلاین»

نیاز به مطالعه تحریف شناسی عاشورا| مخاطب امروز با دوران صفویه چه تفاوت هایی دارد؟

تاریخ انتشار: ۶ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۳۱۱۳۱

همشهری آنلاین- فرشاد شیرزادی: کامران شرفشاهی، شاعر، داستان نویس و پژوهشگر درباره نهضت عاشورا می گوید: «مداحی و مرثیه سرایی در این زمینه نباید فقط روی موج گرفتن اشک و از چشم باشد. مخاطبی که امروز به منابع گوناگون دسترسی دارد، اگر در مجلسی احساس کند که به چرایی فلسفه عاشورا نمی پردازد، آن مجلس را ترک می کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

باید با خواندن تحریف شناسی نهضت عاشورا، زمینه را برای سرودن شعرهایی که همه عناصر عاشورایی در آنها احظ شده، فراهم کنیم.»

گفت و گوای عاشورایی ما را با کامران شرفشاهی بخوانید:

یکی از نیازهای جامعه فرهنگی امروز، تولید شعر مناسب برای مرثیه سرایی، مداحی ها و در مجموع اشعار مذهبی است. متأسفانه این فضا به دلیل تجاری شدن مداحی ها خدشه دار شده است، چرا که هر مداح روش خودش را دارد. در این بستر راه چاره چیست؟

یکی از بزرگان در جلسه ای می گفت «در دوران جنگ برای تهییج رزمندگان، جریان مداحی را تقویت کردیم اما پس از پایان جنگ وضع تغییر کرد. پس از جنگ تحمیلی مشکلاتی در این عرصه ایجاد شد که نمی دانیم با آن چه کنیم.»

کامران شرفشاهی، شاعر، داستان نویس و پژوهشگر

به گمانم یکی از مشکلات روزگار ما جماعتی از مرثیه خوانان اند که یا آگاهی کافی از شعر و ضرورت های انتخاب شعر و مرثیه خوانی و جایگاه مهمش ندارند، یا به واسطه نگاه تجاری در صدد جلب مشتریان افزون و مطامع مادی و کسب شهرت بیشترند. این آفتی است که در روزگار ما در سال های پس از جنگ به شکل جدی نگران کننده شده است. لذا به نظر می رسد باید پیش از هر موضوعی فکری به حال سوء استفاده کردن ها کنیم چرا که با اعتقادات و باورهای مردم گره خورده است.

من بر این باورم که برخی از شاعران نیز متأسفانه با این جریان تجاری هم سو شده اند و مطابق میل و سلیقه این جماعت شعر می سرایند و در اختیار آنها قرار می دهند. شعرهایی که غالباً بر تحریک عاطفه و احساس مخاطب سروده شده و بر تحریفات عاشورا دامن می زند و با مسلمات و آنچه در مقتل ها آمده همخوانی ندارد. در این جا از یک سو عده ای سودجو و شهرت طلب را سراغ داریم و از سوی دیگر شاعرانی که در خدمت این جریان اند. ضلع سومش نیز دستگاه هایی که خودشان را با این جریان هماهنگ می کنند و به جای چاره اندیشی در این زمینه فضای رسانه ای و موقعیت های بیشتری را برای این گروه فراهم می آورند.

به تحریک احساسی و عاطفی مخاطبان اشاره کردید و تحریفاتی که در نوحه و شعر عاشورایی صورت می گیرد. شعری که با احساسات ارتباط نداشته باشد، از سویی شعر نیست. منظورتان به طور دقیق چیست؟ این شعرا از چه دانش دینی و مذهبی برخوردارند؟ تکنیک شعری در این بین چه نقشی را ایفا می کند؟

اگر شعر را پرنده ای با دو بال اندیشه و احساس تصور کنیم، شعرهای ماندگار شعرهایی اند که عنصر اندیشه و عاطفه در آنها هم سنگ یکدیگر دارای ارتباط و تجانس باشد. اگر شعری فقط دارای جنبه های احساسی و عاطفی برانگیزاننده از جهت همین خصوصیات عاطفی باشد، نمی تواند راه به آینده بیابد و پاسخگوی نیازهای امروز جامعه ایرانی باشد.

مخاطبان ۵۰ سال پیش مداحی‌ها عوض شده‌اند | «اپراتوری کلمات» به نوحه‌های حسینی(ع) آسیب زده| برای عاشورا به شهروند شاعر نیاز داریم امام حسین(ع) حقارت و سرسپردگی را نپذیرفت| آزاده واقعی محزون است

وقتی از شعر عاشورایی سخن می گوییم، منظورمان در وهله نخست شعری آگاهی بخش، ستم ستیز و دارای خصوصیات جریان ساز است. شعری که بتواند تأثیرات مثبتی در جامعه به جای بگذارد. امروزه وارد عصری شده ایم که عصر تکثر رسانه هاست. یعنی ما با وسایل ارتباط جمعی متعددی روبه روییم که مردم هر یک به طریقی نیازهای خودشان را به واسطه استفاده از آنها برطرف می کنند. اگر بناست از شعر مذهبی، مداحی و شعر آیینی در جهت جلب و جذب مردم استفاده کنیم، لزوماً شاعر و مداح و همه کسانی که در این چرخه فعالیت دارند، باید با دانش روز و رسانه، و ارتباطات و دگرگونی هایی که در جامعه و روزگا ما کارکرد دارد، آشنایی داشته باشند و تلاش کنند، کاری که عرضه می کنند، هم به لحاظ فرم و هم به لحاظ محتوا پاسخگوی نیازهای انسان امروز باشد. آنها باید در نظر بگیرند که مخاطب امروز مخاطب یکصد سال پیش نیست. در دوران صفویه و قاجاریه، شعر و مرثیه خوانی عاشورایی از حالت حماسی خارج شد و صرفاً به سوگ و زاری و اشک گرفتن از چشم گام نهاد. این اتفاق در روزگار ما هم به شکل دیگری به وقوع پیوسته و شعرهایی که جنبه سوز و گداز و اشک و آه و فغان دارند، بیشتر مخاطب یافته اند.

مگر باید غیر از این باشد؟ اشک و آه و زاری در واگویی کنه موضوع حماسه ساز عاشورا چه اشکالی دارد؟

به عبارت دیگر اکثر کارهایی که عرضه می شود، اشعاری است که به چگونگی به شهادت رسیدن حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) می پردازد و نه به چرایی اش. این پرسش بزرگ که می تواند انسان ساز، سرنوشت ساز و تاریخ ساز باشد و در زندگی همه ما تأثیرگذار باشد، متأسفانه مورد غفلت واقع شده است. به همین سبب معتقدم شاعران و مرثیه خوانانی که در قلبشان عشق و ارادتی به حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) و به جامعه خودشان دارند، باید دارای مطالعه عمیق اجتماعی و تاریخ اسلام باشند و کتاب های مقتل را خصوصاً کتاب هایی که به زمان وقوع نهضت کربلا نزدیک تر است، مطالعه کنند. کتاب هایی که در راستای تحریف شناسی واقعه عاشورا نگاشته شده، بخوانند. چون این کار را مخاطب انجام می دهد. امروز دوره ای نیست که مخاطب به منابع متعدد دسترسی نداشته باشد. مخاطب امروز کتاب های گوناگون را مطالعه کرده و برخوردار شده و با نگاه نقادانه پای یک مداحی و مرثیه خوانی می نشیند و اگر ببیند آن مجلس دارای آن بعد علمی و جنبه پربار فلسفی نیست، قطعاً از آن مجلس رویگردان خواهد شد.

کد خبر 776396 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها امام حسین شعر و شاعر عاشورا ماه محرم

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: امام حسین شعر و شاعر عاشورا ماه محرم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۳۱۱۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مرتضی اشراقی: اندیشه‌های امام به‌طور هدفمند تحریف می‌شود/ شاخص و ملاک حقیقت اندیشه حضرت امام، رهبر معظم انقلاب هستند/ یکی از وظایف مهم مورخ، جهاد تببین است/ امروز مردم غزه تاریخ ساز یک حماسه عظیم هستند

نوه امام خمینی با تأکید بر اینکه وظیفه همه ماست که امام را، همان امامی که فی الواقع بودند، معرفی کنیم و نگذاریم منحرفان و مخالفان نظام، امام را تحریف کنند، گفت: امروز شاخص و ملاک حقیقت اندیشه های امام، رهبر معظم انقلاب هستند. وی در ادامه سخنانش افزود: یکی از وظایف مهم مورخ «جهاد تبیین» است؛ تبیین حقیقت انقلاب و نظام و اینکه عده ای از معاندین در فضای رسانه‌ای و فضاهای مجازی با هزینه‌های فراوان به دنبال تطهیر رژیم فاسد پهلوی هستند. این گروه به دنبال وارونه نشان دادن حقیقت هستند؛ اینجاست که باید مورخ جلوی این تحریف آشکار تاریخی را بگیرد و نگذارد استکبار رسانه‌ای به اهداف خود برسد.

به گزارش خبرنگار جماران، حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی اشراقی صبح امروز در مراسم رونمایی از کتاب «چالش‌های تاریخی» با تقدیر از عباس سلیمی نمین به خاطر تألیف این کتاب، گفت: امروز با توجه به  گسترش فضای رسانه‌ای و مجازی و به تبع آن، خبررسانی و انتشار اخبار در این فضا و اثرگذاری آن بر روی افکار عمومی، حقایق وقایع در بعضی از اوقات به صورت وارونه نمایش داده می‌شود و در واقع قلب حقیقت پیش می‌آید و بالتبع آن تحریف در یک واقعه رخ می‌دهد.

نوه امام خمینی(س)، با اشاره به برنامه‌ریزی معاندین انقلاب برای تحریف اندیشه‌های حضرت امام، تأکید کرد: امروزه متأسفانه شاهد آن هستیم که زندگی شخصی، سیاسی و اجتماعی حضرت امام به صورت هدفمند تحریف شده و به جامعه عرضه می‌شود. نمونه‌های بسیاری را هم در شبکه‌های مجازی و هم رسانه‌های معاند شاهد هستیم.

وی با بیان اینکه امروز بسیاری از ابعاد شخصیت حضرت امام همچنان ناشناخته است، افزود: در واقع نسل کنونی انقلاب، به خصوص نسل نوجوان و جوان، امام را به درستی نمی‌شناسند و عظمت امام را درک نکرده‌اند. لذا وظیفه همه ماست که امام را، همان امامی که فی الواقع بودند، معرفی کنیم و نگذاریم منحرفان و مخالفان نظام، امام را تحریف کنند. در اینجا وظیفه یک مورخ جلوگیری از تحریف چنین شخصیتی است.

اشراقی با تأکید بر اینکه یک مورخ باید شجاع باشد و از پروپاگاندای رسانه‌ای نترسد، اظهار داشت: تحریف امام، تحریف انقلاب و تحریف جمهوری اسلامی و تحریف اسلام ناب محمدی(ص) است. رهبر معظم انقلاب بارها فرمودند که در مقابل شبیخون‌های فرهنگی دشمن باید برنامه داشت چون آنان نیز با برنامه و هدفمند هجمه فرهنگی انجام می‌دهند. به همین دلیل ما نیز باید برنامه داشته باشیم و یکی از مهمترین کارهایی که ما می‌توانیم در مقابل هجمه فرهنگی دشمن انجام دهیم، «جهاد تبیین» است؛ جهاد تبیین در خصوص انقلاب، امام و دفاع مقدس.

وی تأکید کرد: یکی از وظایف مهم مورخ «جهاد تبیین» است؛ تبیین حقیقت انقلاب و نظام و اینکه عده ای از معاندین در فضای رسانه‌ای و فضاهای مجازی با هزینه‌های فراوان به دنبال تطهیر رژیم فاسد پهلوی هستند. این گروه به دنبال وارونه نشان دادن حقیقت هستند؛ اینجاست که باید مورخ جلوی این تحریف آشکار تاریخی را بگیرد و نگذارد استکبار رسانه‌ای به اهداف خود برسد.

نوه امام خمینی(س)، یادآور شد: تا کنون چندین مستند برای تحریف انقلاب و امام توسط رسانه‌های بیگانه ساخته شده است. ما چقدر توانسته‌ایم پاسخ آنان را بدهیم؟ چقدر در جهاد تبیین موفق بوده‌ایم؟ چند مستند موفق در پاسخ به شبهه‌افکنی بیگانگان درست کرده‌ایم؟ مراقب باشیم که دشمن با برنامه به جنگ انقلاب آمده است و ما هم باید برنامه داشته باشیم.

وی با بیان اینکه وظیفه یک مورخ «تبیین حقایق» است، افزود: تاریخ‌نگاری یک هنر است و مورخ یک هنرمند که با قلمش هنر خود را به منصه ظهور می‌رساند و قلمی که جلوی تحریف را بگیرد و در جهت تبیین حقایق به نگارش در آید، «قلم مقدس» است.

اشراقی با اشاره به آیه 71 سوره آل عمران، گفت: امروز دشمنان قسم خورده انقلاب برای هجوم فرهنگی به کشور، به صورت آگاهانه و هدفمند اندیشه‌های امام را تحریف می‌کنند. امروز شاخص و ملاک حقیقت اندیشه‌های حضرت امام، رهبر معظم انقلاب هستند و یک مورخ انقلابی وظیفه دارد برای جلوگیری از تحریف اندیشه‌های امام به شاخص و ملاک رجوع نماید و نگاه به کلام رهبری داشته باشد.

وی یادآور شد: امام خمینی(س) 25 دی ماه 67 در نامه‌ای به سید حمید روحانی نوشتند و او را مکلف به تدوین تاریخ انقلاب کردند. برای جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب، امام در این نامه می‌فرمایند «شما به عنوان یک مورخ باید توجه داشته باشید که عهده‌دار چه کارِ عظیمی شده‌اید. اکثر مورخین، تاریخ را آن گونه که مایلند و یا بدان گونه که دستور گرفته‌اند می‌نویسند، نه آن گونه که اتفاق افتاده است... از شما می‌خواهم هر چه می‌توانید سعی و تلاش نمایید تا هدف قیام مردم را مشخص نمایید... شما باید نشان دهید که چگونه مردم، علیه ظلم و بیداد، تحجر و واپسگرایی قیام کردند و فکر اسلام ناب محمدی(ص) را جایگزین تفکر اسلام سلطنتی، اسلام سرمایه داری، اسلام التقاط و در یک کلمه اسلام آمریکایی کردند».(صحیفه امام، جلد 21، صفحه 239)

نوه امام خمینی(س)، با بیان اینکه مقام معظم رهبری در مسیر حضرت امام دستور به جهاد تبیین داده‌اند، اظهار داشت: ما امروز می‌بینیم در رسانه‌های معاند، هدف اصلی قیام مردم که رسیدن به استقلال سیاسی، نظامی و اجتماعی بوده است را قلب‌گونه تفسیر می‌کنند. امروز کدام کشور مانند جمهوری اسلامی ایران است که از لحاظ سیاست خارجی و نظامی، کاملا استقلال داشته و وابسته به بلوک شرق و غرب نباشد؟! تبیین چنین مسأله‌ای وظیفه همگانی و به خصوص خواص است.

وی حضرت زینب(ع) را بزرگترین جهادگر تبیین تاریخ اسلام دانست. 

اشراقی در پایان سخنان خود به مساله روز جهان اسلام، فلسطین پرداخته و گفت: تاریخ را مورخین نمی‌سازند؛ بلکه تاریخ‌سازان می‌سازند. امروز مردم مظلوم و سرافراز غزه تاریخ‌ساز یک حماسه عظیم هستند؛ حماسه پیروزی خون بر شمشیر، حق بر باطل و نور بر ظلمت؛ و بر مورخین فرض است که وقایع دردناک غزه را بدون کوچک‌ترین تحریف به رشته تحریر در آورند. مورخ یک جهادگر تبیین است و هرگز نباید از پروپاگاندای رسانه‌ای بترسد و مهمترین ویژگی یک مورخ شجاعت است و شجاعت او اثر مستقیم بر قلم او دارد.

اشراقی در پایان تأکید کرد: متأسفانه در بحث جهاد تبیین برای جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب در فضای مجازی مناسب عمل نکرده‌ایم و باید با برنامه‌ریزی دقیق و مدون بتوانیم این کم‌کاری را جبران کنیم.